วันอาทิตย์ที่ 22 พฤษภาคม พ.ศ. 2559

๒๘ อกุศลชาติ : ลักขณาทิจตุกกะของอกุศล

#๒๘อภิธัมมาวตาราวตาร : เพื่อเข้าถึงคัมภีร์อภิธัมมาวตาร
อกุศลชาติ : ลักขณาทิจตุกกะของอกุศล

เพื่อไม่ให้ขาดกระแสความ จะได้นำเสนอลักขณาทิจตุกกะของอกุศลชาติและอัพยากตชาติ ไว้เป็นลำดับสืบต่อจากกุศลไว้ก่อนจะขยายความประเภทกุศลชาติสืบไป

สำหรับอกุศลนั้น จะมีลักษณะที่ตรงข้ามกับกุศล ดังที่ท่านกล่าวไว้ว่า

สาวชฺชานิฏฺฐวิปากลกฺขณมกุสลํฯ
อกุศลมีโทษและมีวิบากไม่น่าปรารถนาเป็นลักษณะ

คัมภีร์อภิธัมมาวตารกล่าวไว้เพียงลักษณะเท่านั้น โดยหวังไว้ในใจว่า แม้รส ปัจจุปัฏฐาน และปทัฏฐาน ก็มีความเป็นไปโดยความตรงข้ามกับกุศลนั้นเหมือนกันจึงย่อไว้. 

หากจะนำส่วนที่ย่อไว้นั้นมาประกอบ ก็มีใจความที่สมบูรณ์ ดังนี้

สาวชฺชานิฏฺฐวิปากลกฺขณํ
อนตฺถชนนรสํ
สํกิเลสปจฺจุปฏฺฐานํ
อโยนิโสมนสิการปทฏฺฐานํ

อกุศล มีความเป็นโทษและมีวิบากไม่น่าปรารถนาเป็นลักษณะ
มีการทำให้เกิดความเสื่อมเสียเป็นรส (กิจรส)
มีความมัวหมองเป็นปัจจุปัฏฐาน (อาการปรากฏ)
มีอโยนิโสมนสิการเป็นปทัฏฐาน

หรืออีกนัยหนึ่ง

สาวชฺชลกฺขณํ
สํกิเลสภาวรสํ
อนิฏฺฐวิปากปจฺจุปฏฺฐานํ
อโยนิโสมนสิการปทฏฺฐานํ

มีโทษโดยเป็นธรรมอันบัณฑิตตำหนิติเตียนเป็นลักษณะ
มีความมัวหมองเป็นรส (สัมปัตติรส)
มีวิบากไม่น่าปรารถนาเป็นปัจจุปัฏฐาน (ผลปรากฏ)
มีอโยนิโสมนสิการเป็นปทัฏฐาน


ขออนุโมทนา 
สมภพ สงวนพานิช

ไม่มีความคิดเห็น:

แสดงความคิดเห็น